Zvingave izvo, nekuda kwerombo rakaipa kana kushaya hanya, unouya kuti wavhura SMS inonyumwira uye ikozvino wave kunetseka kuti woita sei. Nehurombo, hausiwe wega munhu wakatarisana nemamiriro ezvinhu aya, sezvo vazhinji vanonyepedzera uye matsotsi vari kushandisa aya mameseji kuverevedza mumidziyo yedu.
Inoda kuziva, nekuti nekusvika kwe WhatsApp uye mamwe mameseji ekutumira mameseji kushandiswa kweSMS kwakange kwave chinhu chekare. Nekudaro, pari zvino inzira yekubata iyo siyana siyana manejimendi anowanzo shandisa kutaura nevagari uye nemakambani mazhinji (mabhangi, vanobata nhare, makambani epasuru, nezvimwewo) kutaura nevatengi vavo. Matsotsi anoziva izvi, uye anoedza kuzvishandisa.
Muenzaniso wakajairika ndeyeSMS kubva kubhangi umo isu tinonyeverwa nezvekufamba kusinganzwisisike muakaundi yedu uye inotikumbira kuti tinya pane chinongedzo chatinogona kuisa data redu kugadzirisa nyaya. Ndiyo ine mukurumbira unosuruvarisa kusvuta (phishing nemeseji). Imwe nyaya yakajairika ndeyeye chiziviso chenhema chekuunza kana kurasikirwa kwepakeji, ikozvino kutenga kwepamhepo kwatove tsika yakapararira.
Zvinofanira kutaurwa kuti, kazhinji, zviri nyore tsvaga kana tatambira SMS yehutsotsi. Patinogamuchira zviziviso kubva kumabhanga atisina account, kana nezvemapasuru atisina kuodha. Chimwewo chinoita kuti tisavimbane ndeche kunyora kwakashata, kazhinji nekutadza kuperetera, yezvinyorwa zveSMS zvinosvika kwatiri. Chimwe chinhu chisina kukodzera kune manejimendi kana makambani akakomba.
Asi dzimwe nguva "vakaipa" vanonyepedzera uye vanoziva kutevedzera vanotumira. Kana kuti vanongotibata zvisina tsarukano. Ndipo patinowira mumusungo wake. Kana tikaziva nenguva, tinogona kugadzirisa bug.
Ingozi dzipi dzatinosangana nadzo?
Mhedzisiro yekuvhura SMS inofungira inogona kuve yakasiyana. Muzviitiko zvakawanda, hapana chinoitika nekuti scammer haasati aziva kana kuti haana kukwanisa kushandisa ruzivo rwakadzama rwatakaisa tisingazivi patireyi. Zvingave zvakare kuti hapana chakaipa chinoitika nekuti isu tabudirira kuita nenguva, sezvatinotsanangura gare gare.
Nekudaro, dzimwe nguva zhinji tinogona kuve vanyajambwa vekubirwa data, senge magwaro edu ekubhangi kana magwaro emaakaundi edu pasocial network uye mamwe masevhisi epamhepo. Zvose izvi, zviri pachena, zvinogona kutungamirira kumamiriro ezvinhu akaoma zvikuru.
Zviripachena, chakanakira ndechekuti isu tinofanirwa kugara takangwara uye nekumbofungira kana zvasvika pakupindura kurudzi urwu rwemeseji. Asi kana kukuvara kwatoitwa, hazvichabatsiri. Pasinei nezvose, zvakadaro pane mamwe maitiro atingaite kunzvenga zvakaipa zvakanyanya.
Chii chingaitwe?
Kana isu takavhura SMS inofungira uye tadzvanya pane chero malink ayo anosanganisira, izvi ndizvo zvatinofanira kuita:
- Chinhu chekutanga uye chekukurumidzira ndechekuti pakarepo bvisa nharembozha yedu kubva paInternet (zvese WiFi uye nharembozha), kuisiya iri yoga uye, parizvino, isingasvikike kumatsotsi.
- Tevere isu tinofanirwa tarisa mapurogiramu akaiswa pamudziyo wedu tichitsvaga chakaiswa nguva pfupi yadarika kana kuti chatisingayeuki takachiisa isu pachedu. Zvinogoneka kuti zvimwe spyware kuti tinofanira uninstall nokukurumidza sezvinobvira.
- Dzimwe nguva kusunungura iwo maapuro kungave kuri nyore kana kuti hakugone kupedzwa zvachose. Muchiitiko ichocho, zvakanakisisa kuita kudzorera midziyo kune zvigadziriso zvefekitari.
- Kana isu tine chokwadi chekuti kubiwa kwedata kwakaitika, zvinodikanwa isa chichemo chechokwadi kubudikidza phishing pamberi peNational Police.
- Isuwo tinofanira kudaro fonera bhanga redu kusunungura makadhi edu ekubhangi, shandura password yekubhengi yepamhepo uye, kazhinji, kune ese masevhisi epamhepo atinogara tichiwana parunhare.
(*) Usati waita izvi, zvinokurudzirwa kutora mamwe mascreenshots seumboo paunenge uchimhan'ara.
Zvinosuruvarisa, zviito zvinogona kuitwa nebhangi kana rudzi urwu rwekubiridzira ruchiitika zvishoma muhukuru: kana mumwe munhu akashandisa kadhi redu kutenga, pane mikana yekudzorera mari; kana mari yaiswa kune rimwe bhangi, kupora kuchaenderana nebhangi rekuenda. Chinhu chakakosha kuzivisa bhanga nekukurumidza uye kutsanangura zvakanaka zvakaitika.
Dzivirira zviri nani pane sorry
Asi iyo yakanakisa yekudzivirira yekufungidzira kana yekubiridzira SMS ndeye svinurai nguva dzose. Hatizokwanisi kudzivisa kuvagamuchira, asi zviri mumaoko edu kushandisa pfungwa, kusazvidza uye kubvisa maSMS aya. Semuenzaniso, kana tikagamuchira meseji yatinofungidzirwa kubva kubhangi redu ichida kuti tiite nekukurumidza ("tinya chinongedzo" kana "isa kodhi yako yechengetedzo"), zviri nani kuita utera uye kufonera hofisi yebhangi kuti ijekese nyaya yacho.